| |
|
Drie virtuoze zangeressen aan het hof van graaf Alfonso d'Este in Ferrara, eind 16e eeuw, inspireerden componisten tot unieke meesterwerken. Echter, de namen, stemmen en muziek van deze feministes avant la lettre, geraken ná de dood van de graaf in de vergetelheid.
Een theatraal concert waar hedendaagse teksten en oude muziek elkaar vinden.
Met muziek van Claudio Monteverdi, Nadia Boulanger, Clara Schumann en Stijn van der Loo, en met teksten van Kiki Jaski en van de uitvoerenden zelf.
Krijn Koetsveld heeft de artistieke leiding, Kiki Jaski de regie en Sanne Puijk is verantwoordelijk voor de vormgeving en de kostuums.
Uitgangspunt voor dit concert zijn de “Tre Donne”, de drie vrouwen die aan het hof Ferrara mochten optreden. Nogal ongebruikelijk in die tijd, aangezien optredens in het openbaar niet toegestaan waren voor vrouwen. De motor achter dit initiatief was graaf Alfonso II d'Este met zijn vrouw Margherita di Gonzaga. Al gauw verspreidde de faam van deze virtuoze vrouwen zich over heel Italië en schreven componisten stukken voor hen. Maar helaas, toen de graaf in 1597 overleed was het uit met de pret en na de annexatie van Ferrara in 1598 door de Pauselijke Staat natuurlijk helemaal. Alles werd weer gezongen door mannen. Sinds enkele jaren zijn deze pionierende vrouwen echter uit de vergetelheid gehaald en probeert men te reconstrueren hoe het daar in Ferrara heeft geklonken.
Het Concerto delle Donne van Ferrara was een groep vrouwelijke, professionele zangeressen die actief waren tussen 1580-1597. Aanvankelijk waren het enkele adellijke vrouwen die aan het hof mochten zingen, maar vanaf 1580 mochten ook niet-adellijke dames uit de hogere klassen optreden. De belangrijkste leden waren Laura Peverara, Livia d'Arco en Anna Guarini. Laura was niet alleen een virtuose zangeres, maar ook harpiste en danseres. Livia zangeres, en ook Anna, dochter van de beroemde Renaissance-dichter Giovanni Battista Guarini, was zangeres.
Omwille van de schoonheid stonden de kunsten in de Renaissance in hoog aanzien. Hoe treurig dat Anna Guarini in 1598 werd vermoord door haar eigen broer en een jaloerse echtgenoot.
Eveneens van alle tijden zijn de geruchten dat vrouwen die iets bereiken dat te danken hebben aan het verlenen van sexuele gunsten. Dat overkwam ook de Tre Donne. En zoals gebruikelijk is er nooit enig bewijs voor gevonden. Deze vrouwen hadden de status van hofdames met een salaris en een woning in het hertogelijk paleis. Hun optreden werd een succes waar niemand rekening mee had gehouden.
Dat succes was mede te danken aan Margherita di Gonzaga uit Mantua die op 15-jarige leeftijd met Alfonso II d'Este uit Ferrara trouwde. Zij had een degelijke opleiding genoten volgens humanistische principes. Zij studeerde literatuur en schreef Latijn. Aan het kunstzinnige hof van haar vader leerde zij zingen, dansen en enkele instrumenten bespelen. In Ferrara kon zij hier volop mee verder gaan. Aan het hof van de graaf stimuleerde zij de kunsten, waaronder de concerten door de drie vrouwen, en ook vormde zij een dansgroep voor vrouwen, de Balletto delle Donne.
De vrouwen van Ferrara hebben met hun virtuoze, bloemrijke, emotioneel beladen muziek een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van het madrigaal, de muziekvorm die zich in korte tijd over heel Europa zou verspreiden. Componisten schreven voor de vrouwen van Ferrara en dichters leverden teksten. Het is dan ook volkomen terecht dat de Tre Donne een plaats krijgen in de concertprogramma’s van nu. |
|
|
